‘Wat moet ik morgen aan?’. Mijn dochter staat huilend voor me. ‘We moeten op de schoolfoto en ik weet echt niet wat ik aan moet’. Verbaasd kijk ik haar aan. ‘Huh, weet mijn dochter – die normaal mode ademt – nu echt niet wat ze aan moet?’. Ik zeg dan ook een beetje lachend dat ze genoeg bijzondere dingen in haar kast heeft. Maar dat is nu juist het probleem, zo blijkt. Ze wil nu niet opvallen maar in de groep ‘blenden’… Ik moet er even over nadenken wat dat betekent, maar dan valt het kwartje. Ze wil zichzelf zijn zonder anders te zijn. Ze wil ‘normaal’ zijn.
Menselijke behoeften: verbinding en authenticiteit
Normaal zijn betekent voor ons vaak hetzelfde als geaccepteerd worden, erbij horen, geen buitenstaander zijn. Niemand voelt zich graag alleen of zelfs eenzaam. Verbinding is dan ook een belangrijke behoefte van ons mensen. We willen allemaal graag gezien en begrepen worden door de mensen om ons heen.
Een andere grote behoefte van ons mensen is authenticiteit. Dat gaat erover dat we mogen zijn en voelen wie we zijn en dat we daar ook openlijk voor uit kunnen en durven komen. Twee menselijke behoeftes waarvan we weten dat ze ons gelukkig maken als ze voldoende worden ingevuld. Maar je voelt m misschien al. Ze kunnen elkaar enorm versterken als het allemaal klopt of elkaar juist in de weg zitten als dat (nog) niet zo is.
Wat is eigenlijk normaal?
Want wat als je de enige bent die van bijzondere kleding houdt of – een stapje verder – die ervoor kiest om het helemaal anders te doen en besluit om bijvoorbeeld in een boomhut te gaan wonen? Lukt het dan om je verbonden en begrepen te blijven voelen? De wereld – wij dus – oordelen immers keihard over alles wat niet normaal oftewel anders is. En het gekke is dat doen we juist omdat we het onbekende zelf ook spannend vinden (lees ook mijn blog over hokjesdenken waarin ik dat toelicht) en dat liever vermijden. Terwijl juist daar de mogelijkheid tot echte verbinding zich bevindt, want dat wat we vermijden is vaak alleen buitenkant. Dat wat we zien en horen van iemand en wat we niet gelijk (h)erkennen. Van binnen lijken we gelukkig veel meer op elkaar dan we verschillen. Van binnen zijn we stiekem allemaal op zoek naar de bevestiging dat we mogen zijn wie we zijn zonder ons afgewezen te voelen. Om authentiek – onszelf – te kunnen zijn en ons tegelijkertijd verbonden en begrepen of zelfs gewaardeerd te weten.
Doe eens (ab)normaal!
Wat mij altijd weer treft is dat wat ons tegenhoudt ook juist de oplossing is. We hebben vaak de neiging om naar binnen te keren als we ons niet gelijk verbonden voelen met de ander, terwijl we eigenlijk precies het tegenovergestelde zouden moeten doen om die verbinding wel tot stand te brengen. Moeite doen zoals Erik Scherder het zo mooi noemt. Door met elkaar in gesprek te gaan, vragen te stellen en echt te luisteren naar de antwoorden. En zelf ook open en eerlijk te zijn over waarom je (niet) doet wat je doet en wat je nodig hebt. Ook al denken we daarover vaak juist dat dat overdreven en dus niet normaal is. Maar door het wel te doen, leer je elkaar pas kennen en begrijpen. De kans is zelfs buitengewoon groot dat je elkaars drijfveren, zorgen en motieven wel degelijk (h)erkent, ook al is de uiting ervan totaal anders. Zo creëren we een beweging naar inclusie en zorgen we ervoor dat we er lekker ‘abnormaal’ allemaal bijhoren. Want, zeg nou eerlijk, de enige normale mensen, zijn toch degenen die je nog niet (goed) kent, zoals Alfred Adler, het aan het einde van de 19e eeuw al verwoordde? De rest is net als jij en ik.
Groet, Eiline
PS: Mijn dochter koos uiteindelijk voor een vrolijke geruite broek met een simpele witte blouse. Niet super opvallend maar ook zeker niet standaard. Ze durfde zichzelf te zijn. En guess what? Ze kreeg die dag volop complimenten, want als je jezelf durft te zijn dan straal je en dat vindt iedereen stiekem reuze aantrekkelijk.