‘Jaahaaa, ga weg! Ik doe het zelf!’, klinkt het regelmatig uit de mond van mijn oudste zoon die sinds dit jaar op de middelbare school zit. Als ik hem stiekem toch een beetje de kant op stuur waarvan ik denk dat het verstandig zou zijn voor hem. Niet om hem te pesten, maar omdat ik echt denk dat het voor hem makkelijker zou zijn als hij mijn adviezen opvolgt. Herkenbaar? Niet alleen je eigen kinderen kunnen zo reageren zo, ook bij vrienden of collega’s herken je het misschien wel. Weliswaar vaak iets netter geformuleerd, maar dit is wat ze eigenlijk bedoelen. En hoe reageer je zelf als een ander je een – ongevraagd – advies geeft? Precies! Dat werkt dus niet.
Waarom het niet werkt
Ongevraagd advies werkt niet omdat het voelt alsof je het niet goed doet. Misschien zelfs alsof je dom bent en het niet zelf zou kunnen. En dat is geen fijn gevoel. Daarom haken we af. Heel anders wordt het als we om hulp vragen. Dan onderkennen we immers dat we iets nodig hebben wat we zelf (nog) niet weten. We willen geholpen worden. Maar ook dan geldt dat we lang niet altijd het precieze antwoord gelijk willen weten. Want dat antwoord kan ook pijn doen doordat we het (nog) niet willen horen. Zo geldt voor mijn zoon dat hij regelmatig vraagt of ik hem wil helpen, maar als ik hem dan help, loopt hij toch op enig moment woest weg. Dat kan aan mijn manier liggen, maar ik vermoed dat het vooral komt omdat ik zijn moeder ben en dus te dicht bij kom. Ik draai er namelijk niet omheen en wijs hem ook op zijn valkuilen. En dat doet pijn.
Vragen stellen in plaats van vertellen
Wat werkt dan wel als iemand niet naar je wil luisteren? Het antwoord is eigenlijk heel logisch: laat iemand het zelf ontdekken. Dus geef geen hapklare brokken maar stel de juiste vragen waardoor de ander zelf het inzicht krijgt. Ook al denk jij zelf al te weten hoe het verder moet. En sta je dichtbij iemand? Vraag jezelf dan eerst af of jij überhaupt de juiste persoon bent om te helpen. Bij je eigen antwoorden komen, voelt namelijk ook heel kwetsbaar. En de meeste mensen doen dat liever onder de begeleiding van iemand die er neutraal in zit. Die geen mening heeft over wat we denken en/of voelen. Iemand die vragen stelt in plaats van (gewenste) antwoorden. Dat geeft ruimte om vrijuit te praten over alles wat er bij je speelt. Je vragen en verlangens maar ook je angsten en je zorgen.
Luisteren geeft ook antwoorden
Mijn zoon krijgt inmiddels bijles van een ouderejaars en wordt af en toe gecoacht door een professional over hoe hij het beste om kan gaan met alles wat er in dit eerste jaar op hem af komt. Daar kan hij zijn verhaal kwijt. Ik vind het natuurlijk fijn als hij wat hem bezighoudt ook met mij deelt, maar ik ben er inmiddels ook achter dat het echt beter gaat op de momenten dat hij er zelf mee komt. En ook op die momenten word ik geacht vooral te luisteren, want daar heeft hij veel meer aan. Hij komt dan namelijk vanzelf bij zijn eigen antwoorden.Of die nou over wiskunde gaan of over iets anders in zijn leven.
In mijn training en coaching hebben we het hier ook vaak over. We willen allemaal zo graag laten horen wat we weten en vinden. En voor een ander weten we het zeker supergoed. En duidelijk zijn is prettig, maar meestal is goed luisteren naar de ander nog veel prettiger. In stap 6 van mijn stappenplan Duidelijk jezelf werken we hier bewust aan. Hoe goed luister jij eigenlijk?
Groet, Eiline
